Spotkanie 1.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka
(wynikająca z planu działań)

Pojęcie, istota i znaczenie umiejętności psychospołecznych w rozwoju dzieci i młodzieży

• Cele i zadania sieci współpracy i samokształcenia.
• Umiejętności psychospołeczne a umiejętności życiowe.
• Klasyfikacja umiejętności życiowych.
• Zasady organizacji procesu kształcenia zorientowanego na rozwijanie umiejętności życiowych.
• Wpływ umiejętności życiowych na zachowania zdrowotne uczniów.
• Umiejętności życiowe a wymagania szczegółowe w podstawie programowej wychowania fizycznego.
• Znaczenie poczucie własnej wartości uczniów w procesie kształtowania umiejętności życiowych.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Odniesienie do celu szczegółowego

Potrzebne materiały, pomoce

Uwagi, metody i formy pracy

1. Przedstawienie celów i tematyki zajęć.

prezentacja: slajd 2

prezentacja
praca zbiorowa

2. Przedstawienie się uczestników: uczestnicy kolejno podają swoje imię i typ szkoły, w której pracują.

prezentacja indywidualna

Przedstawianie się rozpoczyna trener.

3. Ustalenie potrzeb uczestników związanych z udziałem w sieci:

• Uczestnicy tworzą listę potrzeb (Materiały dla trenera, ćwiczenie 1, s. 45).
• Prowadzący wraz z grupą analizuje wskazane potrzeby pod kątem możliwości ich realizacji w konwencji sieci o określonej tematyce.

1a. Uczestnik rozumie cele i zadania sieci współpracy i samokształcenia.

prezentacja: slajd 3

kartki samoprzylepne

flipchart

mazaki

TGN

praca indywidualna

praca zbiorowa

4. Sformułowanie zasad współpracy – kontrakt

• Prowadzący przypomina zasady funkcjonowania sieci współpracy i samokształcenia.
• Uczestnicy podają skojarzenia do kolejnych wyrazów w słowie współpraca tak, żeby kolejne dodane słowa tworzyły kontrakt. Uzasadniają dobór wyrazów.
• Prowadzący zapisuje na flipcharcie ustalone zasady, odczytuje je, wywiesza w widocznym miejscu (Materiały dla trenera, ćwiczenia 1–2, s. 45–46).

1a. Uczestnik rozumie cele i zadania sieci współpracy i samokształcenia.

prezentacja: slajdy 4–6

Materiały dla uczestników, cz. I, s. 28–29

flipchart

mazaki

guma mocująca

miniwykład (wygłoszony
w trakcie grupowania przez liderów wypisanych przez uczestników potrzeb
i oczekiwań)

krzyżówka

praca zbiorowa

Prowadzący pilnuje, żeby ustalane zasady były spójne z zasadami funkcjonowania sieci.

5. Refleksja nad trudnymi zachowaniami uczniów

• Uczestnicy zastanawiają się, z jakimi trudnymi zachowaniami swoich uczniów spotykają się w szkole; nazywają je i zapisują na kartkach, które przyklejają do flipchartów.
• Uczestnicy wymieniają się przemyśleniami z innymi osobami w grupie, omawiają na forum wybrany przykład, wywieszają flipcharty w widocznym miejscu.
• Prowadzący moderuje dyskusję na temat: Co może być powodem takich zachowań uczniów? (Materiały dla trenera, ćwiczenie 3, s. 46–47).

1c. Uczestnik dostrzega związek między zachowaniami uczniów a konkretnymi umiejętnościami życiowymi.

prezentacja: slajd 7

kolorowe kartki A4 (inny kolor dla każdej grupy)

mazaki

flipchart

klej

guma mocująca

dyskusja

pogadanka

praca indywidualna

praca grupowa

Flipcharty należy rozwieszać podczas kolejnych zajęć. Prowadzący będzie się do nich odwoływał podczas kolejnych ćwiczeń.

6. Wskazanie zależności pomiędzy kształtowaniem umiejętności psychospołecznych a kształtowaniem postaw

• Uczestnicy definiują pojęcia: wiedza, umiejętności, nawyk, przekonanie, postawy i analizują zależność pomiędzy nimi.
• Uczestnicy biorą udział w dyskusji na temat, czy umiejętności psychospołeczne wpływają na kształtowanie postaw uczniów (Materiały dla trenera, ćwiczenie 4, s. 47).

1c. Uczestnik dostrzega związek między zachowaniami uczniów a konkretnymi umiejętności życiowymi.

Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 1, s. 55

prezentacja: slajdy 8–11

Materiały dla uczestników, cz. II, s. 30–31

rozsypanka

praca grupowa

 Trener odwołuje się trudnych zachowań uczniów wskazanych przez uczestników (ćw. 3). Pyta: czy uczniom, o których myśleliście, zabrakło jakichś umiejętności?

7. Uzupełnienie informacji na temat umiejętności psychospołecznych w edukacji zdrowotnej i wskazanie czynników warunkujących ich kształtowanie.

1b. Uczestnik definiuje umiejętności życiowe.

prezentacja: slajdy 12–14

Materiały dla uczestników, cz. III, s. 32–34

miniwykład

praca grupowa

8. Zdefiniowanie poszczególnych umiejętności życiowych.

• Uczestnicy w grupach analizują materiał Klasyfikacja umiejętności życiowych i zaznaczają fragmenty wymagające wyjaśnienia lub doprecyzowania.
• Prowadzący uzupełnia definicje, uwzględniając pytania uczestników.

1b. Uczestnik definiuje umiejętności życiowe.

Materiały dla uczestników, cz. III, s. 32–34

prezentacja: slajd 15

praca z tekstem

praca grupowa

9. Charakterystyka zachowań uczniów na lekcjach wychowania fizycznego w odniesieniu do umiejętności życiowych.

• Uczestnicy w grupach odpowiadają na pytanie: Jakie zachowania uczniów na lekcji WF świadczą o umiejętnościach życiowych? Każda grupa pracuje z innymi umiejętnościami; grupy prezentują wyniki prac na forum.
• Prowadzący podsumowuje ćwiczenie, odwołuje się do trudnych zachowań uczniów wskazanych przez uczestników – ćw. 3. Prowadzi dyskusję na temat wpływu kształtowania umiejętności psychospołecznych na lekcji WF na zachowania waszych uczniów? Pyta: Które umiejętności uważacie za szczególnie istotne?

1d. Uczestnik podaje przykłady wskazujące na zależność zachowań uczniów od konkretnych umiejętności życiowych.

Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 2, s. 56–59

prezentacja: slajd 16

praca z tekstem

realizacja zadań wytwórczych

dyskusja kierowana

praca grupowa

praca zbiorowa

1. Wskazanie wpływu poczucia własnej wartości na zachowania i funkcjonowanie uczniów w szkole

• Prowadzący wskazuje na zapisy w podstawie programowej zobowiązujące nauczycieli do wzmacniania poczucia własnej wartości. Wskazuje, że jest ono podstawą kształtowania umiejętności życiowych.
• Prowadzący odwołuje się do wskazanych przez uczestników zachowań uczniów, pokazując związek między poczuciem wartości uczniów a ich zachowaniem.

1f. Uczestnik dostrzega zależność między umiejętnościami życiowymi a poczuciem własnej wartości.

prezentacja: slajdy 17–18

Miniwykład

praca zbiorowa

1. Podsumowanie zajęć zgodnie ze slajdami na prezentacji

1g. Uczestnik rozumie znaczenie umiejętności życiowych dla rozwoju dzieci i młodzieży.

prezentacja: slajdy 19–20

pogadanka

praca zbiorowa

2. Przygotowanie do wykonania zadania między spotkaniami.

• Prowadzący tłumaczy, na czym polega zadanie; omawia zasady obserwacji zajęć oraz kartę obserwacji; omawia zasady aktywności uczestników na platformie.

1h. Uczestnik zna zasady stosowania obserwacji i rozumie jej znaczenie dla własnego rozwoju.

prezentacja: slajdy 21–27

materiał do ćw. 3 str. 60 (wydruki)

miniwykład

praca zbiorowa

Bibliografia/netografia

Nowy system doskonalenia nauczycieli. Sieci współpracy i samokształcenia, (2014), Warszawa: MEN, ORE (online)[Dostęp 29.10.2015 r.].

Wojnarowska B., Sokołowska M., (b.r.), Materiały edukacyjne – wychowanie fizyczne, blok tematyczny – edukacja zdrowotna (online)[Dostęp 29.10.2015 r.].

Todorovska-Sokolovska V., (b.r.), Umiejętności życiowe – ważny komponent szkoły przyjaznej dziecku (online)[Dostęp 29.10.2015 r.].

Branden N., (1998), 6 filarów poczucia własnej wartości, Łódź: RAVI.

Pomiędzy spotkaniami

Zadania dla uczestników po spotkaniu 1.

1. Dokonać obserwacji przynajmniej 2 zajęć wychowania fizycznego w kontekście podejmowanych przez nauczyciela działań wpływających pozytywnie i negatywnie na budowanie poczucia wartości uczniów.
2. Wykazać się aktywnością na platformie. Wziąć udział w dyskusji w każdym wątku założonym przez koordynatora.

Proponowane wątki na platformę:

• Czy nauczyciele wychowania fizycznego kształtują umiejętności psychospołeczne?
• Jakie zachowania nauczycieli wpływają na poczucie wartości uczniów?
• Czy wymagania w podstawie programowej sprzyjają kształtowaniu umiejętności psychospołecznych? Które? Jak?

Potrzebne materiały, pomoce

Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 1, s. 55

Spotkanie 2.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka
(wynikająca z planu działań)

Budowanie poczucia własnej wartości u uczniów na lekcjach wychowania fizycznego.

• Sytuacje edukacyjne i zachowania nauczycieli wpływające pozytywnie i negatywnie na poczucie wartości uczniów.
• Zasady podziału uczniów na grupy ćwiczebne i ich wpływ na efektywność lekcji oraz budowanie poczucia własnej wartości uczniów.
• Zarządzanie procesem doboru uczniów do grup ćwiczebnych – przykłady dobrych praktyk.
• Znaczenie empatii w zawodzie nauczyciela WF.
• Możliwości zmiany własnych praktyk edukacyjnych zorientowanych na budowanie poczucie wartości uczniów.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Odniesienie do celu szczegółowego

Potrzebne materiały, pomoce

Uwagi, metody i formy pracy

1. Przypomnienie zadania do wykonania między spotkaniami.

• Prowadzący przypomina zadanie do wykonania między spotkaniami i omawia aktywność uczestników na platformie.
• Prowadzący moderuje dyskusję, pyta, czy wymagania w podstawie programowej sprzyjają kształtowaniu umiejętności psychospołecznych, rozmawia z uczestnikami na temat obserwacji zajęć i ewentualnych trudności.

2a. Uczestnik dostrzega wpływ wymiany doświadczeń z innymi uczestnikami sieci na własny rozwój.

prezentacja: slajd 21

dyskusja kierowana

praca zbiorowa

2. Uświadomienie wpływu praktyk nauczycielskich na budowanie poczucia własnej wartości uczniów.

• Uczestnicy analizują karty obserwacji w kontekście działań/zachowań nauczycieli wpływających pozytywnie i negatywnie na poczucie wartości uczniów.
• Uczestnicy omawiają działania/zachowania nauczycieli. Zastanawiają się, które występują najczęściej i jak reagują na nie uczniowie (Materiały dla trenera, ćwiczenie 5, s. 47–48).

2b. Uczestnik rozumie zależność między działaniami nauczyciela a budowaniem poczucia własnej wartości uczniów oraz dostrzega wpływ tych działań na ich zachowania.

prezentacja: slajd 28

wypełnione Karty obserwacji (Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 3, s. 60)

flipcharty

mazaki

guma mocująca

dyskusja kierowana

realizacja zadań wytwórczych

praca grupowa

praca zbiorowa

3. Tworzenie warunków do refleksji nad własnymi zachowaniami.

• Uczestnicy analizują wypisane na flipchartach zachowania nauczycieli w kontekście własnych zachowań.
• Uczestnicy zamieniają w grupie sytuacje negatywne na pozytywne i omawiają je na forum, wymieniając się pomysłami i doświadczeniami.

2c. Uczestnik rozróżnia sytuacje negatywnie wpływające na poczucie wartości uczniów, potrafi przekształcić je w sytuacje pozytywne.

prezentacja: slajd 29

flipcharty

mazaki

guma samoprzylepna

realizacja zadań wytwórczych

dyskusja

praca grupowa

praca zbiorowa

4. Inicjowanie zmiany własnych zachowań i przyzwyczajeń w codziennej pracy (materiały dla trenera, ćwiczenie 6, s. 48–49).

2d. Uczestnik analizuje własne praktyki edukacyjne i dostrzega konieczność ich zmian

prezentacja: slajd 30

flipcharty z zapisanymi pytaniami wg metody 5Q

mazaki

guma samoprzylepna

5Q,

dyskusja karuzelowa

praca grupowa

praca zbiorowa

5. Definiowanie emocji i odczuć uczniów podczas podziału na grupy, zastępy, zespoły. Analiza przykładów podziału uczniów na podstawie filmu Podział na grupy – stały element lekcji WF.

• Prowadzący przypomina, że podział na grupy jest elementem lekcji wychowania fizycznego wzbudzającym wiele emocji wśród uczniów.
• Poleca przeanalizowanie i zdefiniowanie zachowań i emocji uczniów podczas stosowanych przez nauczycieli sposobów podziału na zespoły (Materiały dla trenera, ćwiczenie 7, s. 49).
• Prowadzący analizuje z uczestnikami wskazane na filmie sposoby podziału uczniów.
• Omawia zasady podziału uczniów na zespoły na lekcji WF, podkreślając, że jest to proces, nad którym nauczyciel powinien zawsze mieć kontrolę.

2e. Uczestnik potrafi zarządzać procesem podziału na grupy ćwiczebne.

prezentacja: slajdy 31–32

film: Podział na grupy – stały element lekcji wf[1]

Materiały dla uczestników, cz. IV, s. 35–36

flipcharty

mazaki

guma samoprzylepna

studium przypadku

dyskusja kierowana

praca indywidualna

praca grupowa

praca zbiorowa

6. Uświadomienie znaczenia empatii w zawodzie nauczyciela.

• Uczestnicy definiują pojęcie empatii (Materiały dla trenera, ćwiczenie 8, s. 49-50).
• Uczestnicy prowadzą dyskusję dotyczącą empatii. Zastanawiają się, czy jest ona potrzebna w zawodzie nauczyciela, odnoszą się do postaw własnych i innych nauczycieli wychowania fizycznego (Materiały dla trenera, ćw. 9, s. 50).

2f. Rozumie pojęcie empatii i jej wpływ na wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów.

prezentacja: slajdy 33–35

kartki A4

flipchart

mazaki

Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 5, s. 62.

flipcharty z zapisanymi hasłami

skojarzenia

kula śniegowa

dyskusja „zajmij stanowisko”

dyskusja kierowana

praca grupowa

praca zbiorowa

7. Podsumowanie zajęć zgodnie ze slajdami na prezentacji.

2g. Uczestnik rozumie zależność między poczuciem własnej wartości uczniów a procesem rozwijania umiejętności psychospołecznych.

prezentacja: slajdy 36–38

pogadanka

praca zbiorowa

8. Przygotowanie do wykonania zadania między spotkaniami.

• Prowadzący tłumaczy, na czym polega zadanie.
• Ustala z uczestnikami, kto poprowadzi lekcję koleżeńską, umawia termin i miejsce.
• Omawia cel obserwacji zajęć i sposób ich przeprowadzenia.
• Omawia zasady aktywności uczestników na platformie.
• Wskazuje na konieczność wypracowania własnej, optymalnej strategii podziału na grupy/zespoły ćwiczebne.
• Poleca dokonanie analizy własnych praktyk w tym zakresie

2g. Uczestnik rozumie zależność między poczuciem własnej wartości uczniów a procesem rozwijania umiejętności psychospołecznych

prezentacja: slajdy 39–40

Karta obserwacji (Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 6, s. 63)

miniwykład

praca zbiorowa

Bibliografia/netografia

[1] https://www.youtube.com/playlist?list=PLSHIqPCSNDsd9SuqEmHc7CWc9AssACpyH [Dostęp 29.10.2015 r.]

Michalak B.,(b.r.,b.m.w.), Poczucie własnej wartości (online) [Dostęp 29.10.2015 r.].

Strzyżewski S., (2013), Proces kształcenia i wychowania w kulturze fizycznej, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego.

Łopata K., (2013), Empatia – czy można się jej nauczyć? (online) [Dostęp 29.10.2015 r.].

Pomiędzy spotkaniami

Zadania dla uczestników po spotkaniu 2.

1. Uczestniczyć w lekcji koleżeńskiej prowadzonej przez uczestników sieci.
2. Przeanalizować lekcję w kontekście umiejętności współpracy uczniów w grupie.
3. Dokonać analizy planu pracy i ustalić podział na grupy sprawnościowe w swoich klasach w zależności od zaplanowanych cyklów metodycznych i celów lekcji. Zastosować podział losowy uczniów, wykorzystując pomysły z zajęć. Zastanowić się, jakie były efekty podjętych działań, i sformułować wnioski.
4. Wykazać się aktywnością na platformie. Wziąć udział w dyskusji w każdym wątku założonym przez koordynatora

Cele szczegółowe:

1. Uczestnik rozumie znaczenie wymiany doświadczeń i uczenia się od innych dla własnego rozwoju.
2. Uczestnik wdraża wybrane praktyki do codziennej pracy.

Potrzebne materiały, pomoce

Karta obserwacji (Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 6, s. 63)

Uwagi

Prowadzący planuje dwie lekcje: w gimnazjum i szkole podstawowej.

Uczestnicy obserwują lekcje zgodnie z etapem kształcenia, na którym uczą.

Wątki zakładane przez trenera na platformie:

• Czy nauczyciele wychowania fizycznego wzmacniają poczucie wartości uczniów?
• Jak radzić sobie z podziałem na zespoły w dużych grupach ćwiczebnych i w grupach koedukacyjnych?

Spotkanie 3.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka
(wynikająca z planu działań)

Kształtowanie umiejętności współpracy i współdziałania na zajęciach wychowania fizycznego.

• Korzyści wynikające z kontrolowanego podziału uczniów na zespoły/grupy ćwiczebne (na podstawie wniosków z zastosowanych rozwiązań).
• Przykłady rozwiązań organizacyjno-metodycznych sprzyjających kształtowaniu umiejętności współpracy w grupie.
• Czynniki sprzyjające wdrażaniu uczniów do współpracy i współdziałania – role w zespole.
• Stymulowanie do efektywnej współpracy w zespole poprzez zadawanie pytań.
• Dekalog zasad skutecznego wdrażania do współpracy i współdziałania.
• Inicjowanie zmian we własnej pracy ukierunkowanych na wdrażanie uczniów do efektywnej współpracy w grupie.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Odniesienie do celu szczegółowego

Potrzebne materiały, pomoce

Uwagi, metody i formy pracy

1. Przypomnienie zadania do wykonania między spotkaniami.

• Prowadzący przypomina zadanie do wykonania między spotkaniami.
• Omawia aktywność uczestników na platformie.
• Rozmawia z uczestnikami na temat wykonania obserwacji zajęć i ewentualnych trudności.

3b. Uczestnik rozumie znaczenie udziału
w lekcjach koleżeńskich dla własnego rozwoju.

prezentacja: slajdy 39–40

dyskusja kierowana

praca zbiorowa

2. Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń w zakresie podziału uczniów na zespoły ćwiczebne (Materiały dla trenera, ćwiczenie 10, s. 50-51).

3a. Uczestnik rozumie korzyści wynikające z wypracowania strategii doboru uczniów do grup ćwiczebnych.

flipcharty

mazaki

guma mocująca

prezentacja: slajd 41

dyskusja kierowana

realizacja zadań wytwórczych

praca grupowa

praca zbiorowa

3. Uświadomienie wpływu umiejętności współpracy w grupie na efektywność zajęć WF.

• Uczestnicy analizują Karty obserwacji w kontekście zachowań uczniów podczas różnych sytuacji występujących na obserwowanych zajęciach.
• Określają wpływ tych zachowań na przebieg lekcji (Materiały dla trenera, ćwiczenie 11, s. 51–52).

3c. Uczestnik dostrzega korzyści wynikające z kształtowania umiejętności współpracy w grupie.

prezentacja: slajd 42

wypełnione Karty obserwacji (Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 6, s. 63)

Materiały dla uczestników –Klasyfikacja umiejętności życiowych (s. 33)

flipcharty

mazaki

guma mocująca

dyskusja kierowana

analiza

praca grupowa

praca zbiorowa

4. Analiza zadań realizowanych podczas lekcji WF w kontekście proporcji między współdziałaniem a współzawodnictwem.

• Uczestnicy dokonują podziału zadań najczęściej realizowanych przez uczniów na lekcjach WF, zorientowanych na współdziałanie i współzawodnictwo.
• Określają relacje między współdziałaniem a współzawodnictwem.
• Dokonują analizy własnych praktyk w kontekście tworzenia warunków do współdziałania uczniów i rozwijania umiejętności współpracy z innymi (Materiały dla trenera, ćwiczenie 12, s. 52).

3d. Uczestnik jest zmotywowany do zmiany własnych praktyk edukacyjnych dotyczących ukierunkowania procesu kształcenia na współdziałanie i współpracę uczniów

prezentacja: slajdy 43–45

wypełnione Karty obserwacji (Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 7, s. 64)

flipcharty

mazaki

guma mocująca

kreda

dyskusja „zajmij stanowisko”

analiza

praca indywidualna

praca grupowa

praca zbiorowa

5. Uświadomienie wpływu cech osobowościowych uczniów na efektywność współpracy w zespole

• Prowadzący omawia role w zespole wg teorii dr M. Belbina, podkreślając, że wynikają one z określonych cech osobowości i zachowań członków grupy.
• Uczestnicy analizują wskazane role i ustalają charakterystyczne cechy, zachowania uczniów ujawniających predyspozycje do pełnienia poszczególnych ról.
• Uczestnicy odnoszą poszczególne role do uczniów, których uczą oraz analizują je w kontekście możliwości wzajemnej współpracy (Materiały dla trenera, ćwiczenie 13, s. 53).

3f. Uczestnik rozumie znaczenie cech osobowościowych uczniów i ich wpływ na efektywność pracy w grupie, określa predyspozycje do pełnienia określonych ról w zespole na podstawie zachowań uczniów.

prezentacja: slajdy 46–49

Materiały dla uczestników, cz. V, s. 37–38

praca z tekstem

dyskusja kierowana

praca grupowa

praca zbiorowa

Flipcharty z zapisanymi cechami, zachowaniami uczniów będą wykorzystane na następnych zajęciach.

6. Przygotowanie zadań dla uczniów ukierunkowanych na rozwijanie umiejętności współpracy w zespole.

• Prowadzący omawia zasady doboru zadań zorientowanych na współpracę w zespole.
• Uczestnicy w grupach opracowują zadania dla uczniów wg schematu: zadnie dla dwójki uczniów, zadanie dla grupy 3–4 osób, zadanie dla grupy 6–10 osób, zadanie dla całej klasy.
• Uczestnicy prezentują wypracowane zadania, biorą udział w dyskusji na temat, czy prezentowane zadnia uwzględniają wymagania określone w podstawie programowej.

3e. Uczestnik planuje sytuacje edukacyjne ukierunkowane na współpracę i współdziałanie.

prezentacja: slajd 50

flipcharty

mazaki

guma mocująca

realizacja zadań wytwórczych

praca grupowa

praca zbiorowa

7. Analiza praktyk nauczycielskich w zakresie wdrażania uczniów do współpracy ze szczególnym zwróceniem uwagi na sposób zadawania pytań.

• Prowadzący poleca wypisać w grupach czynniki sprzyjające realizacji zadań zespołowych przez uczniów i utrudniające ją.
• Uczestnicy analizują wypisane czynniki, zwracając uwagę, jak nauczyciel może stymulować aktywność uczniów.
• Prowadzący wskazuje na konieczność podsumowania zadań wykonywanych przez uczniów; podkreśla, jak zadawane przez nauczyciela pytania stymulują ich do aktywności (Materiały dla trenera, ćwiczenie 14, s. 53–54).

3g. Uczestnik rozumie rolę nauczyciela w motywowaniu uczniów do efektywnej współpracy, formułuje pytania stymulujące do aktywności.

prezentacja: slajdy 51–52

materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 8, s. 65–66

realizacja zadań wytwórczych

praca grupowa

praca zbiorowa

8. Omówienie podstawowych zasad organizacji procesu kształcenia zorientowanego na kształtowanie umiejętności współpracy w grupie.

3h. Uczestnik zna i rozumie przebieg procesu kształtowania umiejętności współpracy w grupie na wychowaniu fizycznym.

prezentacja: slajdy 53–63

Materiały dla uczestników, cz. VI, s. 39–40

miniwykład

pogadanka

praca zbiorowa

Uczestnicy powinni odnieść się do każdego omawianego punktu, podając swoje propozycje jego wdrożenia.

9. Podsumowanie zajęć zgodnie ze slajdami na prezentacji.

3h. Uczestnik zna i rozumie przebieg procesu kształtowania umiejętności współpracy w grupie na wychowaniu fizycznym.

prezentacja: slajdy 64–67

miniwykład

dyskusja

1. Przygotowanie do wykonania zadania między spotkaniami.

• Prowadzący tłumaczy, na czym polega zadanie.
• Wskazuje na konieczność zaplanowania procesu uczenia współpracy w grupie.
• Poleca dokonanie analizy własnych praktyk w tym zakresie.

3h. Uczestnik zna i rozumie przebieg procesu kształtowania umiejętności współpracy w grupie na wychowaniu fizycznym.

prezentacja: slajd 68

miniwykład

praca zbiorowa

Bibliografia/netografia

Sprawka E., Czerska E., (2001), Współdziałanie czy współzawodnictwo?, „Lider” nr 2.

Centrum Edukacji Obywatelskiej, (b.r.), Młodzi Przedsiębiorczy – program nauczania ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej (online) [Dostęp 29.10.2015 r.].

Tokarczuk O. (red.), (1994), Grupa bawi się i pracuje, cz. I. red. Tokarczuk O., Warszawa: UNUS 1994.

Rojewska J., (2000), Grupa bawi się i pracuje, cz.II, Warszawa: UNUS 2000.

Pomiędzy spotkaniami

Zadanie dla uczestników po spotkaniu 3.

1. Dokonać analizy własnego planu pracy pod kątem możliwości wdrożenia zadań ukierunkowanych na współpracę w grupie w wybranej klasie.
2. Dokonać analizy zachowań uczniów w kontekście predyspozycji do pełnienia ról w zespole.
3. Zaplanować zadania/sytuacje edukacyjne ukierunkowane na kształtowanie umiejętności współpracy w grupie zaczynając od zadań dla dwóch osób, stopniowo zwiększając liczbę osób w zespole.
4. Opisać wybrane zadania wg schematu. Zamieścić pliki z opisem na platformie – udostępnić je innym uczestnikom sieci.
5. Sformułować wnioski:

• Jakie czynniki sprzyjały współpracy i współdziałaniu?
• Co się udało?
• Co sprawiało problemy?

6. Wykazać się aktywnością na platformie, we wszystkich wątkach.

Odniesienie do celów szczegółowych

1. Uczestnik wdraża zadania i sytuacje edukacyjne sprzyjające kształtowaniu umiejętności współpracy w grupie do praktyki szkolnej.
2. Uczestnik dostrzega korzyści wynikające z wymiany doświadczeń z innymi uczestnikami sieci.

Potrzebne materiały, pomoce

plany pracy uczestników sieci

Uwagi

Wątki zakładane przez trenera na platformie:

• Które zadania ukierunkowane na współpracę były szczególnie atrakcyjne dla uczniów?
• Jakie kompetencje powinien mieć nauczyciel wychowania fizycznego, żeby skutecznie rozwijać umiejętności psychospołeczne u swoich uczniów?

Spotkanie 4.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka
(wynikająca z planu działań)

Rola nauczyciela wychowania fizycznego w kształtowaniu u uczniów umiejętności podejmowania decyzji.

• Doświadczenia nauczycieli w planowaniu i wdrażaniu procesu ukierunkowanego na współpracę w zespole.
• Pojęcie i istota procesu podejmowania decyzji.
• Etapy procesu decyzyjnego.
• Partycypacja młodzieży a praktyka szkolna.
• Model partycypacjiA. Harta.
• Zadania i sytuacje edukacyjne na lekcji WF rozwijające umiejętność podejmowania decyzji.
• Strategia wyboru w procesie oceniania ucznia na lekcji WF.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Odniesienie do celu szczegółowego

Potrzebne materiały, pomoce

Uwagi, metody i formy pracy

1. Przypomnienie zadania do wykonania między spotkaniami.

• Prowadzący przypomina zadanie do wykonania między spotkaniami.
• Prowadzi dyskusję na temat, czy dzielenie się z innymi pomysłami poprzez udostępnianie na platformie własnych sprawdzonych rozwiązań pomogło zorganizować proces ukierunkowany na współpracę w zespole.
• Omawia aktywność uczestników na platformie;

4a. Uczestnik dostrzega wpływ wspólnego uczenia się na własny rozwój.

prezentacja: slajdy 68–69

dyskusja kierowana

praca zbiorowa

2. Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń w zakresie kształtowania u uczniów umiejętności współpracy w zespole – dobór zadań/ćwiczeń.

• Uczestnicy analizują zadania i sytuacje edukacyjne zastosowane i zaaranżowane w czasie lekcji, rozwijające umiejętność współpracy w grupie i wymieniają się doświadczeniami.

4c. Uczestnik potrafi analizować i weryfikować zadania i sytuacje edukacyjne sprzyjające współpracy w zespole.

flipcharty

mazaki

guma mocująca

prezentacja: slajd 70

dyskusja kierowana

praca grupowa

praca zbiorowa

3. Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń w zakresie kształtowania u uczniów umiejętności współpracy w zespole – predyspozycje uczniów do pełnienia ról w zespole

• Uczestnicy wymieniają się doświadczeniami dotyczącymi rozpoznawania predyspozycji uczniów do pełnienia ról w zespole opisanych na poprzednich zajęciach (Materiał dla trenera, ćwiczenie 9, s. 50).

4d. Uczestnik potrafi rozróżniać osobowości uczniów i dostrzega ich predyspozycje do pełnienia ról w zespole.

prezentacja: slajd 71

mazaki

flipcharty z poprzednich zajęć

dyskusja kierowana

praca grupowa

praca zbiorowa

4. Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń w zakresie kształtowania u uczniów umiejętności współpracy w zespole – ustalenie najważniejszych dla uczestników zasad

• Prowadzący przypomina zasady Jak uczyć współpracy w zespole.
• Poleca indywidualne zapisanie własnej zasady – najważniejszej dla poszczególnych uczestników i z zasad podanych przez uczestników tworzy listę.

4b. Uczestnik wie, jak planować i organizować współpracę w grupie.

flipcharty

mazaki

guma mocująca

prezentacja: slajd 63

giełda pomysłów

praca indywidualna

praca zbiorowa

5. Ustalenie etapów procesu podejmowania decyzji.

• Uczestnicy definiują pojęcie podejmowania decyzji i określają poszczególne etapy tego procesu.

4e. Uczestnik rozumie przebieg procesu decyzyjnego.

prezentacja: slajdy 72–76

Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 9, s. 67

flipcharty

mazaki

guma mocująca

Materiały dla uczestników, cz. VII, s. 41

kula śniegowa

realizacja zadań wytwórczych

praca indywidualna

praca grupowa

praca zbiorowa

6. Tworzenie warunków do refleksji – Czy nauczyciel wychowania fizycznego ma wpływ na kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji?

• Uczestnicy ustalają różne sytuacje w szkole, które angażują uczniów i dotyczą szeroko pojętej kultury fizycznej.
• Analizują, jaki jest udział uczniów w tych działaniach – wykorzystują drabinę uczestnictwa: model partycypacji R.A. Harta (Materiały dla trenera, ćwiczenie 11, s. 51–52).

4f. Uczestnik rozumie rolę nauczyciela wychowania fizycznego w kształtowaniu umiejętności podejmowania decyzji.

Prezentacja: slajdy 77–78

przecięte na pół kartki A5

Materiały do ćwiczeń, ćwiczenia 10–11, s. 68–69

mazaki

guma mocująca

Materiały dla uczestników, cz. VII, s. 41

giełda pomysłów

dyskusja kierowana

praca zbiorowa

7. Inicjowanie zmiany w dotychczasowych praktykach nauczycieli.

• Prowadzący podaje przykłady ćwiczeń i zadań dla uczniów, ukierunkowane na kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji.
• Uczestnicy w grupach opracowują własne przykłady i prezentują je na forum.

4g. Uczestnik potrafi zaplanować zadania sprzyjające kształtowaniu umiejętności podejmowania decyzji i jest zmotywowany do wprowadzenia zmian w dotychczasowych praktykach.

prezentacja: slajdy 79–83

flipcharty

mazaki

guma mocująca

Materiały dla uczestników, cz. VII, s. 42

prezentacja

realizacja zadań wytwórczych

praca grupowa

praca zbiorowa

8. Wskazanie możliwości wykorzystania procesu oceniania ucznia jako środka sprzyjającego kształtowaniu umiejętności podejmowania decyzji.

• Prowadzący podaje przykłady zadań kontrolno-oceniających, sprzyjających dokonywaniu przez uczniów wyborów i brania za nie odpowiedzialności.
• Uczestnicy w grupach opracowują własne przykłady i prezentują je na forum.

4g. Uczestnik potrafi zaplanować zadania sprzyjające kształtowaniu umiejętności podejmowania decyzji i jest zmotywowany do wprowadzenia zmian w dotychczasowych praktykach.

prezentacja: slajdy 79–83

flipcharty

mazaki

guma mocująca

Materiały dla uczestników, cz. VII, s. 43–44

prezentacja

realizacja zadań wytwórczych

praca grupowa

praca zbiorowa

9. Podsumowanie zajęć zgodnie ze slajdami na prezentacji.

4g. Uczestnik potrafi zaplanować zadania sprzyjające kształtowaniu umiejętności podejmowania decyzji i jest zmotywowany do wprowadzenia zmian w dotychczasowych praktykach.

prezentacja: slajdy 90–91

miniwykład

dyskusja kierowana

1. Przygotowanie do wykonania zadania między spotkaniami.

• Prowadzący tłumaczy, na czym polega zadanie.
• Wskazuje na konieczność uczenia podejmowania decyzji, prowokuje dyskusję na podstawie zaprezentowanego cytatu.
• Poleca dokonanie analizy własnych praktyk w tym zakresie.

4h. Uczestnik potrafi zaplanować zadania sprzyjające kształtowaniu umiejętności podejmowania decyzji i jest zmotywowany do wprowadzenia zmian w dotychczasowych praktykach.

prezentacja: slajdy 92–93

miniwykład

dyskusja kierowana

praca zbiorowa

Bibliografia/netografia

Chodasz A., Cykowski P., (b.r.), Partycypacja młodzieży (online) [Dostęp 29.10.2015 r.].

Pomiędzy spotkaniami

Zadania dla uczestników po spotkaniu 4.

1. Zaplanować i zorganizować inicjatywę/przedsięwzięcie
   o charakterze zdrowotnym/rekreacyjnym/sportowym.
2. Zaplanować udział uczniów w tej inicjatywie i zweryfikować go, korzystając z modelu partycypacji R.A. Harta.
3. W grupach 2-osobowych (uwzględniających etap kształcenia i specyfikę szkoły) dokonać analizy możliwości wdrożenia propozycji przedstawionych na zajęciach ukierunkowanych na kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji. Przygotować plan wdrożenia. Wdrożyć wybrane propozycje do praktyki szkolnej.
4. Wykazać się aktywnością na platformie, we wszystkich wątkach.

Odniesienie do celów szczegółowych

4h. Uczestnik planuje i organizuje przedsięwzięcia z udziałem uczniów zgodnie z zasadą partycypacji.

4i. Wdraża do praktyki szkolnej poznane rozwiązania organizacyjno-metodyczne sprzyjające podejmowaniu przez uczniów decyzji.

Potrzebne materiały, pomoce

harmonogram imprez szkolnych w szkołach, w których pracują uczestnicy

Uwagi

Wątki zakładane przez trenera na platformie:

• Czy uczenie podejmowania decyzji przełoży się na trafne wybory uczniów?
• Jaka jest rola nauczycieli wychowania fizycznego w tym procesie?

Spotkanie 5.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka
(wynikająca z planu działań)

Rozwijanie umiejętności życiowych – wybór czy konieczność?

• Doświadczenia nauczycieli wynikające z wdrożenia działań ukierunkowanych na rozwijanie u uczniów umiejętności dokonywania wyborów i podejmowania decyzji.
• Czynniki sprzyjające rozwijaniu umiejętności psychospołecznych u uczniów na lekcjach WF i czynniki utrudniające rozwijanie tych umiejętności.
• Lekcje wychowania fizycznego założenia a praktyka szkolna.
• Możliwości utrwalenia wprowadzonych zmian w praktykach nauczycieli.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Odniesienie do celu szczegółowego

Potrzebne materiały, pomoce

Uwagi, metody i formy pracy

1. Przypomnienie zadania do wykonania między spotkaniami.

• Prowadzący przypomina zadanie do wykonania między spotkaniami.

• Omawia aktywność uczestników na platformie.

5a. Uczestnik rozumie wpływ wspólnego uczenia się na jakość podejmowanych przez siebie działań

prezentacja: slajd 93

dyskusja kierowana

praca zbiorowa

2. Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń w zakresie partycypacji uczniów w przygotowaniu i organizacji przedsięwzięcia o charakterze zdrowotnym/rekreacyjnym/sportowym.

• Uczestnicy omawiają w grupach zorganizowane przez siebie inicjatywy.
• Ustalają, do którego poziomu drabiny uczestnictwa – modelu partycypacji R.A. Harta, przyporządkują współudział uczniów w realizacji przedsięwzięcia.
• Wypełniają tabelę.
• Omawiają wyniki prac na forum grupy.

• Formułują wnioski.

5b. Uczestnik potrafi ocenić własne umiejętności w zakresie partycypacji uczniów w inicjatywy, których jest koordynatorem.

flipcharty z narysowaną

tabelą

mazaki

guma mocująca

prezentacja: slajdy 94 i 78

dyskusja,

analiza,

realizacja zadań wytwórczych

praca grupowa

praca zbiorowa

3. Analiza możliwości wdrożenia działań ukierunkowanych na uczenie podejmowania decyzji podczas lekcji wychowania fizycznego.

• Uczestnicy w grupach analizują zastosowane podczas zajęć sytuacje edukacyjne ukierunkowane na kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji.
• Analizują zachowania uczniów podczas wykonywania zadań.
• Określają, co sprzyjało, efektywnemu przebiegowi zadań, a co go utrudniało.
• Dzielą się swoimi przemyśleniami na forum.

• Prowadzący podsumowuje zadanie, podkreślając, że uczenie podejmowania decyzji jest procesem i należy dokładnie go zaplanować, systematycznie wdrażać do niego uczniów.

5c. Uczestnik wskazuje czynniki sprzyjające i utrudniające rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji i określa sposoby eliminowania trudności.

prezentacja: slajd 95

dyskusja kierowana

praca grupowa

praca zbiorowa

4. Refleksja nad własnymi kompetencjami i realizacją zadań wynikających z funkcji nauczyciela wychowania fizycznego.

• Prowadzący wprowadza uczestników w tematykę dyskusji panelowej, omawiając cele i zadania wychowania fizycznego we współczesnej szkole.
• Uczestnicy obserwują dyskusję panelową na temat: Wychowanie fizyczne – założenia a praktyka szkolna.
• Biorą udział w dyskusji.

5d. Uczestnik rozumie, jakie są oczekiwania w stosunku do nauczycieli wychowania fizycznego wynikające z nowych zadań określonych w podstawie programowej

Materiały do ćwiczeń, ćwiczenie 12, s. 70–71

miniwykład

dyskusja panelowa

praca indywidualna

Do dyskusji zapraszamy:

• pedagoga szkolnego pracującego w szkole podstawowej,
• pedagoga szkolnego pracującego w gimnazjum,
• dyrektora szkoły podstawowej,
• dyrektora gimnazjum,
• uczestnika zajęć ze szkoły podstawowej,
• uczestnika zajęć z gimnazjum,

5. Analiza czynników pozwalających utrwalić wprowadzone zmiany.

• Prowadzący wskazuje, że udział w spotkaniach pozwolił na zapoczątkowanie zmian w organizacji procesu kształcenia w zakresie wychowania fizycznego.

• Uczestnicy analizują czynniki, które mogą wpłynąć niekorzystnie na utrwalanie wprowadzonych zmian i szukają sposobów eliminowania i przezwyciężania ich.

5e. Uczestnik ma świadomość ograniczeń mających wpływ na kształtowanie u uczniów umiejętności psychospołecznych, na podstawie doświadczeń własnych i doświadczeń innych uczestników wskazuje sposoby ograniczania trudności.

prezentacja: slajd 96

flipcharty

mazaki

guma mocująca

metoda trójkąta – analiza pola sił

praca grupowa

praca zbiorowa

6. Podsumowanie udziału w pracach sieci.

• Uczestnicy zastanawiają się, co zmieniło się w ich pracy na skutek udziału w pracach sieci.

Prowadzący prosi, żeby w 2–3 zdaniach podsumowali, co było dla nich najbardziej wartościowe; żeby w czasie wypowiedzi odnieśli się do uczniów, których zachowanie na lekcjach uznali za problematyczne.

• Uczestnicy odnoszą się do metafor związanych z rolami nauczyciela WF, porównują je z własnymi kompetencjami.

5f. Uczestnik ma świadomość korzyści wynikających z udziału w pracach sieci.

dobrowolna rundka

praca indywidualna

7. Utrwalenia nawyku uczenia się od siebie i dzielenia się własnymi doświadczeniami.

• Prowadzący wskazuje, że ważną wartością w pracach sieci była możliwość uczenia się od siebie, że warto upowszechnić wypracowane rozwiązania.
• Ustala z uczestnikami harmonogram lekcji otwartych ukierunkowanych na rozwijanie umiejętności psychospołecznych.

• Prosi o przygotowanie na każdą lekcję scenariusza zajęć dla uczestników.

5g. Uczestnik jest zmotywowany do dalszych działań na rzecz własnego doskonalenia w zakresie rozwijania u uczniów umiejętności psychospołecznych.

pogadanka

praca zbiorowa

8. Ewaluacja zajęć.

Uczestnik jest zmotywowany do dalszych działań na rzecz własnego doskonalenia w zakresie rozwijania u uczniów umiejętności psychospołecznych.

Bibliografia/netografia

Pośpiech J., (b.r.), Europejskie wychowanie fizyczne (online) [Dostęp 29.10.2015 r.].

Wojnarowska B., (2008), Pożądane kompetencje nauczycieli wychowania fizycznego do realizacji edukacji zdrowotnej, (online) [Dostęp 29.10.2015 r.].

Pomiędzy spotkaniami

Zadanie dla uczestników po spotkaniu 5.

1. Uczestniczyć w lekcjach otwartych ukierunkowanych na rozwijanie umiejętności psychospołecznych wg ustalonego harmonogramu.
2. Utrzymać aktywność na platformie, dzielić się własnym doświadczeniem.

Potrzebne materiały, pomoce

harmonogram imprez szkolnych w szkołach, w których pracują uczestnicy

Uwagi

Prowadzący ustala harmonogram lekcji, zwracając uwagę, żeby lekcje prowadzone były na II i III etapie kształcenia.

O terminie lekcji należy przypomnieć wpisem na platformie.