|
1.
Nazwa sieci
|
Mediacje i inne sposoby rozwiązywania konfliktów w gimnazjum
Sieć „ Mediacje i inne sposoby rozwiązywania konfliktów w gimnazjum” to sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli gimnazjum oraz dyrektorów szkół współpracujących ze sobą w ramach zagadnień:
- poznanie właściwych sposobów komunikowania się z ludźmi
- komunikowanie się w sposób umożliwiający dokonanie analizy, diagnozy i rozwiązania konfliktu
- praktyczne zastosowanie wiedzy psychologicznej o mechanizmach powstawania i eskalacji konfliktów
- poznanie procedur rozwiązywania konfliktów oraz wiedzy o procesie mediacji
- poznanie technik wspomagających efektywne zarządzanie konfliktami i ich rozwiązywanie
- organizowanie przedsięwzięć zmierzających do kształtowania kluczowych kompetencji komunikacyjnych dla uczniów i nauczycieli
- doskonalenie umiejętności aktywnego słuchania, komunikowania się podmiotów szkolnych ( uczniów, nauczycieli, rodziców) w sposób umożliwiający rozumienie problemów i prowadzenie szkolnych mediacji
- organizowanie form doskonalących wiedzę i umiejętności z zakresu komunikacji, mediacji i innych metod rozwiązywania konfliktów
- podejmowanie szkolnych i międzyszkolnych inicjatyw wzbogacających wiedzę i umiejętności uczniów w zakresie mediacji rówieśniczych
Mediacje są uznanym sposobem rozwiązywania konfliktów, a rozwiązywanie sporów na drodze mediacji pozwala dochodzić do porozumienia w oparciu o koncentrację na potrzebach stron i dążeniu do rozwiązania konfliktu.
Stosowanie metody mediacji w oświacie sprzyja konstruktywnemu, zgodnemu z prawem systemem szkolnym oraz normami dobrych obyczajów reagowaniu na zaistniałe problemy w relacjach międzyludzkich. Ułatwia wyjaśnianie zjawisk, znajdowanie ich przyczyn i wypracowywanie takich sposobów rozwiązywania problemów, które przeciwdziałają ich występowaniu w przyszłości. Ma znaczenie edukacyjne - przygotowujące młodzież w gimnazjum do życia w przyszłości, w tym do podejmowania aktywności w sytuacjach trudnych, a także konfliktowych w celu poszukiwania możliwie najlepszych rozwiązań. Mediacje są formą wspomagająca pracę członków społeczności szkolnej w rozwiązywaniu różnorodnych konfliktów i poważnych problemów szkolnych.
Mediacje wspomagają uczenie się skutecznej komunikacji. Budują poczucie sprawstwa i wiary we własne możliwości. Młodzież w gimnazjum znajduje się w okresie poszukiwania własnej tożsamości i często wśród społeczności szkolnej dochodzi do różnicy zdań i sporów, a także eskalacji zachowań utrudniających społeczne funkcjonowanie w grupie. Właściwie prowadzone mediacje ukazują nie tylko kulturę rozwiązywania konfliktów, ale pomagają także pokonywać trudności w porozumiewaniu się z rówieśnikami i osobami ze starszego pokolenia. Na podstawie dotychczasowych obserwacji nauczycieli i pedagogów szkolnych, rodziców i uczniów oraz badań naukowych można stwierdzić, że młodzież będąca w kryzysie rozwojowym dorastania potrzebuje szczególnej uwagi ze strony opiekunów i wsparcia w rozwiązywaniu trudnych sytuacji społecznych. Nabywane w drodze codziennej praktyki szkolnej i szkoleń umiejętności dokonywania analizy i diagnozy konfliktu, teoretyczne i praktyczne opanowanie dialogowych sposobów rozwiązywania konfliktów oraz autorytet nauczyciela to pomocne drogowskazy dla gimnazjalistów na przyszłość.
|
|
5.
Program pracy sieci
|
|
Spotkanie 1.
|
|
Spotkanie stacjonarne
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Integracja grupy, organizacja pracy, analiza potrzeb i dzielenie się z innymi
|
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
- Przedstawienie się uczestników
- Omówienie celu i założeń projektu.
- Wspólne opracowanie kontraktu pracy w sieci.
- Diagnoza potrzeb uczestników - dzielenie się doświadczeniami, zebranie klasyfikowanie i wyodrębnienie potrzeb na poziomie indywidualnym i zespołowym w zakresie informacyjnym, organizacyjnym i merytorycznym.
- Ustalenie planu działania sieci.
- Wybór zagadnień dla ekspertów i omówienie tematyki dla ekspertów.
- Omówienie instrukcji pracy na platformie internetowej.
|
|
Potrzebne materiały, pomoce
|
- Konspekt spotkania
- Laptop i rzutnik
- Prezentacja
- Materiały szkoleniowe do prezentacji
- Materiał – zasady współpracy w sieci
- Instrukcja rejestrowania i logowania na platformie
|
|
Pomiędzy spotkaniami
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
|
|
- Nawiązywanie kontaktów w sieci.
- Dyskusja na forum na temat dotychczasowych doświadczeń i potrzeb doskonalenia.
- Dyskusja na forum na temat wyboru tematów i form spotkań ze specjalistami.
- Prezentacja własnych programów wychowawczych realizowanych w gimnazjach w oparciu o wiedzę z zakresu komunikacji, mediacji i alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów i konfliktów w szkole.
- Wspólne tworzenie zbioru linków do zasobów internetowych związanych tematycznie z komunikacją, mediacją i zasobami wiedzy o rozwiązywaniu konfliktów.
- Ustalenia na forum, kto z uczestników przygotuje i przedstawi prezentację na temat dotychczasowych doświadczeń gimnazjum w zakresie pomocy w rozwiązywaniu konfliktów w szkole.
- Wskazywanie źródeł i wymiana merytorycznych materiałów na temat normy rozwojowej i kryzysów rozwojowych w okresie adolescencji.
|
|
Bibliografia
www.ore.edu.pl
|
|
Spotkanie 2.
|
|
Spotkanie stacjonarne
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Efektywna komunikacja i jej wpływ na rozwiązywanie konfliktów
|
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
- Poznanie kluczowych komponentów komunikowanie się - część teoretyczna:
- komunikacji werbalnej i niewerbalnej
- aktywnym słuchaniu
- skutecznym komunikowaniu się
- asertywności
- Doskonalenie kluczowych komponentów komunikowania się – część praktyczna.
- Aktywne słuchanie
- Zadawanie pytań
- Parafrazowanie
- Komunikat „ja”
- Ogniskowanie uwagi
- Odzwierciedlanie
- Udzielanie informacji zwrotnych
- Bariery komunikacyjne
- Komunikaty konstruktywne
- Asertywność w wyrażaniu własnych opinii.
|
|
Potrzebne materiały, pomoce
|
- Konspekt spotkania
- Scenariusz warsztatów
- Materiały piśmiennicze (papier ekologiczny, pisaki marker, zakreślacza, przypinki)
|
|
Pomiędzy spotkaniami
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
|
|
- Prezentacja własnych przemyśleń po warsztatach, wymiana doświadczeń z zakresu rozwijania umiejętności komunikacyjnych uczniów i swoich własnych.
- Udostępnienie na platformie materiałów pracy grup i materiałów z dyskusji grupowej.
- Dołączanie komentarzy na temat wypracowanych materiałów, rozszerzania kontekstu i tworzenie w oparciu o te materiały propozycji nowych rozwiązań.
- Tworzenie banku opisu działań kształtujących umiejętności komunikacyjne uczniów.
- Przygotowywanie scenariuszy zajęć dla uczniów poszczególnych klas gimnazjum w oparciu o komponenty komunikacji służące współdziałaniu i dobrej współpracy członków społeczności szkolnej.
- Tworzenie tematycznego banku scenariuszy zajęć rozwijających umiejętności komunikacyjne uczniów:
- Scenariusze zajęć rozwijających indywidualne kompetencje komunikacyjne uczniów
- Scenariusze zajęć rozwijające komunikację i współpracę grupową
- Scenariusze zajęć rozwijające komunikację i umiejętności rozwiązywania konfliktów.
Aktywność praktyczna: Poprowadzenie zajęć z uczniami w oparciu o przygotowane scenariusze i zamieszczenie filmu z fragmentu zajęć w sieci, wymiana doświadczeń, dyskusje w sieci.
|
|
Bibliografia
www.ore.edu.pl
www.bezpiecznaszkola.men.gov.pl
www.brpd.gov.pl
Kontakty służące pomaganiu, Lawrens M. Brammer - Studium Pomocy Psychologicznej PTP
Psychologia i życia, P. Zimbardo, Wydawnictwo Naukowe PWN
|
|
Spotkanie 3.
|
|
Spotkanie stacjonarne
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Konflikt. Sposoby rozwiązywania konfliktów w szkole.
|
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
- Spotkanie ze specjalistą psychologiem rozwojowym – wykład na temat okresu dorastania i kryzysów rozwojowych.
- Dyskusja na temat sytuacji trudnych w szkole, których źródłem mogą być problemy okresu dorastania.
- Spotkanie z ekspertem : „Konflikt w szkole – sposoby jego rozwiązania”:
- O konflikcie : przyczyny, rodzaje, detektory, dynamika
- Postawy wobec konfliktu
- Konstruktywne sposoby rozwiązywania konfliktów:
1. negocjacje
2. mediacje
3. koncyliacje
4. arbitraż
5. inne |
|
Potrzebne materiały, pomoce
|
- Konspekt spotkania
- Plan wykładu
- Laptop
- Rzutnik
- Prezentacja
- Papier ekologiczny
- Pisaki markery
- Zakreślacze
|
|
Pomiędzy spotkaniami
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
|
|
- Zaznajomienie się z prezentacją „Konflikty i praktyki radzenia sobie ze sporami” oraz materiałami na temat psychologii konfliktów.
- Opracowanie skróconych przewodników prezentujących podstawowe umiejętności pomagania.
- Opracowanie katalogu konstruktywnych metod rozwiązywania konfliktów w szkole.
- Zastosowanie opracowanych materiałów do praktycznego rozwiązania konfliktu w szkole i wymienienie się doświadczeniami z innymi uczestnikami w sieci, przegląd efektów działań.
- Aktywność samokształceniowa w oparciu o literaturę i filmy dostępne w sieci i w bibliotekach.
- Aktywność praktyczna: zastosowanie opracowanych materiałów do praktycznego rozwiązywania sporów w szkole i podzielenie się doświadczeniami w sieci.
|
|
Bibliografia
www.mediacjarowiesnicza.pl
www.men.gov.pl
Mediacje dla każdego, Lidia Mazowiecka, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Polska, Warszawa 2010,
Konflikty między ludźmi, Wiliam W. Wilmot, Joyce L. Hocker , wyd. Pol. Eugenia Mandal, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
Mediacje. Praktyczne strategie rozwiązywania konfliktów, Christopher W. Moore, Wydawnictwo: Wolters Kluwer, 2009.
Mediacje. Teoria i praktyka, Ewa Gmurzyńska, Rafał More, Wydawnictwo Oficyna 2009.
|
|
Spotkanie 4.
|
|
Spotkanie stacjonarne
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Mediacje w szkole
|
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
Spotkanie z mediatorem
Pokaz filmu o mediacjach rówieśniczych i rozmowa o treści filmu w kontekście współczesnych przedmiotów konfliktów i aktywności szkolnych podmiotów w dynamice konfliktu.
- Podstawowe zasady mediacji.
- Etapy mediacji.
- Przebieg procesu mediacji.
- O predyspozycjach osobowych i postępowaniu osoby stosującej metodę mediacji.
- O pytaniu w mediacji.
- Dyskusja na temat możliwości stosowania metody mediacji w szkole przez nauczyciela:
- Rodzaje konfliktów, w których można zastosować metodę mediacji
- Zagrożenia w stosowaniu metody mediacji
- Rozwiązywanie konfliktów metodami „ mieszanymi”.
- Rozmowa z psychologiem o preferencjach i aspiracjach uczniów w wieku adolescencji, ich motywacji u orientacji na własne „ja” i ocenę społeczną w procesie podejmowania decyzji oraz ważności roli i odpowiedzialności osoby dorosłej za monitorowanie rozwiązywania konfliktów między uczniami.
- Rozmowa o źródłach wiedzy i informacji o zastosowaniu w szkołach mediacji rówieśniczych.
|
|
Potrzebne materiały, pomoce
|
- Konspekt spotkania
- Konspekt spotkania
- Film edukacyjny
- Arkusze - Lista dialogowa
- Laptop
- Rzutnik
- Papier
- Kolorowe pisaki
|
|
Pomiędzy spotkaniami
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
|
|
- Wymiana doświadczeń między uczestnikami w zakresie wykorzystywanych przez nauczycieli form pracy z uczniami zainteresowanymi tematyką mediacji.
- Znalezienie w sieci informacji o zastosowaniu w szkołach mediacji rówieśniczych.
- Tworzenie i umieszczanie na platformie scenariuszy zajęć wychowawczych na temat mediacji dla uczniów oraz przykładowych konspektów spotkań z rodzicami poświęconych tematyce mediacji.
- Dyskusje o zaletach i wadach form organizacyjnych spotkań i tematycznych w szkole z udziałem zaproszonych specjalistów
- Dzielenie się wiedzą - przesyłanie materiałów merytorycznych i prezentacji do wykorzystania w praktyce szkolnej, dyskusje w sieci.
- Propagowanie walorów wychowawczych mediacji w środowisku rodziców uczniów – wymiana doświadczeń na temat współpracy z rodzicami – umieszczanie w sieci konspektów spotkań z rodzicami.
- Propagowanie wiedzy na temat mediacji w szkole wśród innych nauczycieli, współpraca wychowawcza nauczycieli w ramach tworzenia programu wychowawczego gimnazjum – umieszczanie w sieci konkretnych zapisów, fragmentów prawa szkolnego.
|
|
Bibliografia
www.mediate.com
www.mediacjajestemza.pl
www.mediacjarowiesnicza.pl
www.men.gov.pl
Moore W Christopher: Mediacje.
Praktyczne strategie rozwiązywania konfliktów, Warszawa 2012
Mediacja w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych, A Gójska, W. Huryn, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2007.
Arbitraż i mediacja : prace studentów i absolwentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego /
Aleksander Klich, Michał Wojdała (red.). – Szczecin : Soft Vision, Mariusz Rajski, 2014.
Mediacja i rozwiązywanie konfliktów w pracy, Nora Doherty, M. Guyler [przeł. Antonina Kozłowska]. - Warszawa : Wolters Kluwer Polska, 2010
Sztuka negocjacji / Gerard I. Nierenberg ; [przekł. Dariusz Bakalarz]. - Wyd. Warszawa Studio Emka, 1998
|
|
Spotkanie 5.
|
|
Spotkanie stacjonarne
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Organizacja mediacji w szkołach
|
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
- Rola nauczyciela- opiekuna mediatora formy pracy nauczycieli – panel koleżeński.
- Omówienie przez nauczycieli form pracy z uczniami zainteresowanymi tematyką mediacji ( wykorzystywanie wiedzy i umiejętności z poprzednich spotkań:
1. Jak przygotowywać spotkanie szkoleniowe dla uczniów z zakresu konstruktywnego rozwiązywania konfliktów ?
2. Jak przygotować szkolenia z zakresu stosowania metody mediacji dla uczniów?
3. Wymiana doświadczeń z praktyki szkolnej.
4. Dyskusja o szansach i zagrożeniach dotyczących mediacji rówieśniczych O roli nauczyciela opiekuna „mediatorów rówieśniczych”
5. Dyskusja o dotychczasowej praktyce stosowania w rzeczywistości szkolnej mediacji rówieśniczych.
- Dobór uczestników do grup tematycznych – wymiana poglądów i doświadczeń:
Przykładowa lista tematów:
- organizacja Klubów Mediatora w szkole
- organizacja miejsca do sesji mediacyjnych
- organizacja szkoleń tematycznych, warsztatów i treningów
- organizacja godzin wychowawczych na temat mediacji
- organizacja spotkań tematycznych w szkole z udziałem zaproszonych specjalistów
- organizacja pokazów filmowych na temat mediacji
- organizacja sztuk teatralnych z uwzględnieniem tematyki mediacji
- organizacja tablicy ściennej na temat mediacji w szkole
- rozwiązywanie sporów w zespole klasowym drogą mediacji
- organizacja tablicy ściennej na temat mediacji w szkole
- propagowanie walorów wychowawczych mediacji w środowisku rodziców uczniów
- propagowanie wiedzy na temat mediacji w szkole wśród innych nauczycieli, współpraca
|
|
Potrzebne materiały, pomoce
|
- Konspekt spotkania
- Tekst przewodni – arkusze
- Karty projektowe
- Postery
- Arkusze papieru ekologicznego
- Markery
- Kolorowy papier
- Przypinki
- Rzutnik
- Laptop
- Tablety lub komputery osobiste
|
|
Pomiędzy spotkaniami
|
|
Tematyka
(wynikająca z planu działań)
|
Opis przebiegu
(działania, zadania)
|
|
|
- Dzielenie się doświadczeniami w zakresie międzyszkolnych form współpracy – aktywność w sieci, rozmowy, wysyłanie linków.
- Przeprowadzenie dla wybranych (chętnych) uczniów w szkole szkolenia o metodzie mediacji –
- Wymiana informacji i doświadczeń w zespołach – zgłębianie tematyki, gromadzenie danych i przygotowanie prezentacji dla wszystkich członków grupy i rozesłanie jej do uczestników sieci
- Propagowania idei mediacji – dyskusje, aktywność na forum.
- Umieszczenie rocznych planów pracy mediatorów, programów warsztatów, tematyki spotkań szkoleniowych i scenariuszy szkoleń).
- Informowanie o terminach organizacji szkoleń tematycznych, warsztatów ,treningów.
- Zaproszenie na międzyszkolne spotkania wymiany doświadczeń mediatorów w poszczególnych szkołach.
- Ustalenia odnośnie organizacji letniego obóz tematyczny ( wskazówki organizacyjne, cele, zarys programu obozu, metody realizacji programu, przykłady zadań dla uczestników). Dyskusja w sieci i wymiana pomysłów i dzielenie się wiedzą i informacjami.
- Organizacja w sieci konkursów tematycznych ( tematyka, wskazówki organizacyjne)
Podsumowanie i ewaluacja sieci
- Zapraszanie wzajemna na przedsięwzięcia organizowane w szkołach np. pokazów filmowych na temat mediacji, sztuk teatralnych z uwzględnieniem tematyki mediacji, warsztatów.
- Zamieszczenie zdjęć organizacji tablicy ściennej na temat mediacji w szkole.
- Organizacja spotkań tematycznych w szkole z udziałem zaproszonych specjalistów
- Organizacja pokazów filmowych na temat mediacji i sztuk teatralnych – zamieszczanie informacji i zaproszeń dla innych nauczycieli.
- Podjęcie nauki na studiach podyplomowych z zakresu mediacji
|
|
Bibliografia
www.mediacjarowiesnicza.pl
www.brpd.gov.pl
www.fio.org.pl
www.ko.poznan.pl
Rewolucja w uczeniu, D. Gordon, Zyski i sp. 2003
|
|