Spotkanie 1.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Analiza ilościowa i jakościowa wyników egzaminów zewnętrznych lub wykorzystanie raportu z ewaluacji zewnętrznej i wyników ewaluacji wewnętrznej do planowania działań rozwojowych w szkole.

Tematyka odnosi się do celu 1. – dyrektor diagnozuje (z nauczycielami) potrzeby rozwojowe szkoły.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Czynności organizacyjne:

• powitanie, przedstawienie się uczestników sieci
• zawarcie kontraktu,
• zebranie oczekiwań uczestników sieci,
• prezentacja propozycji planu i harmonogramu na cały rok przez koordynatora,
• dyskusja nad planem i harmonogramem, ewentualna korekta,
• ostateczne przyjęcie planu i harmonogramu przez uczestników sieci, ustalenie terminów spotkań.

Warsztaty dotyczące analizy wyników prowadzony przez eksperta z OKE lub ODN.

1. Analiza materiałów OKE i CKE.
2. Analiza ilościowa i jakościowa wyników egzaminów.
3. EWD jako wskaźnik efektywności pracy szkoły.
4. Formułowanie wniosków i rekomendacji.
5. Wykorzystanie wniosków z analiz do dalszej pracy i sposoby ich monitorowania.
6. Rola dyrektora w procesie diagnozy potrzeb rozwojowych szkoły.

Ewentualnie warsztat na temat wykorzystania raportu z ewaluacji zewnętrznej – analogiczny program.

Ustalenie zadań do realizacji między spotkaniami.

Potrzebne materiały, pomoce

Flipchart, pisaki, kserokopie propozycji planu i harmonogramu, arkusze egzaminacyjne, przykładowe wyniki egzaminów, raporty i analizy OKE i CKE, raport z ewaluacji zewnętrznej itp.

między spotkaniami

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Opis przebiegu (działania, zadania)

Sposoby pozyskiwania informacji o szkole

Samokształcenie i wymiana doświadczeń na platformie – co może być źródłem informacji o pracy szkoły?

Praca samodzielna – zgromadzenie informacji o swojej szkole z różnych źródeł.

Jak najtrafniej wyłonić wspólnie z nauczycielami w szkole obszar do rozwoju?

Wspólna praca na platformie – dyskusja, czat, przykłady dobrych praktyk; ustalenie na forum dyskusyjnym głównych punktów programu warsztatów z radą pedagogiczną, mającego na celu wyłonienie obszarów do rozwoju; zamieszczenie materiałów na platformie.

Gdzie jesteśmy, dokąd zmierzamy? Wypracowanie obszarów do rozwoju szkoły

Działania w szkole – przeprowadzenie warsztatów w szkole (przez dyrektora lub zewnętrznego konsultanta, jeśli szkoła uczestniczy w procesie wspomagania).

1. Mocne i słabe strony szkoły.
2. Wyłonienie obszarów do rozwoju.
3. Wybór jednego obszaru rozwoju na bieżący rok szkolny.
4. Opracowanie harmonogramu działań (cele, zadania, formy realizacji, odpowiedzialni, terminy, partnerzy zewnętrzni).

W przypadku licznej rady pedagogicznej ostatni punkt realizuje zespół wybrany przez nauczycieli.

Refleksje po warsztacie w szkole

Wspólna praca na platformie – wymiana doświadczeń po warsztacie, uwagi, refleksje itp.; zamieszczenie materiałów na platformie.

Bibliografia

• Elsner D., (2013), Sieci współpracy i samokształcenia. Teoria i praktyka, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Kazimierska I., Lachowicz. I., Piotrowska L., (b.r.), Warsztat diagnostyczno-rozwojowy, Warszawa: ORE [online].
• Kocurek M., Sołtysińska I., Świeży M., Wachna-Sosin I., (2012), Przewodnik metodyczny dla koordynatorów sieci współpracy i samokształcenia, Kraków: ORE [online].
• Misztal J., (2012), Analiza wyników egzaminów zewnętrznych jako warunek jakościowego rozwoju ucznia, nauczyciela i szkoły, [w:] Mazurkiewicz G. (red.), Jakość edukacji. Różnorodne perspektywy, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego [online].
• Nowe formy wspomagania szkół. SORE. System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół, (2012), Warszawa: ORE.
• Noworól A., (b.r.), Jak czytać raport z ewaluacji zewnętrznej szkoły lub placówki oświatowej [online].
• Szaleniec H., (2004), Jak komunikować uczniom wyniki egzaminów, Warszawa: WSiP.
• Szaleniec H., Szmigiel K., (2001), Egzaminy zewnętrzne. Podnoszenie kompetencji nauczycieli w zakresie oceniania zewnętrznego, Kraków: Zamkor.
• Piotrowska l., Lachowicz I., (b.r.), Wykorzystanie raportu z ewaluacji do rozwoju szkoły [online].
• Wykorzystanie ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej przez szkoły. Raport tematyczny z badania, (b.r.) [online].

Przydatne linki

• ore.edu.pl
• nadzorpedagogiczny.edu.pl
• npseo.pl

Spotkanie 2.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Rola dyrektora w organizowaniu działań służących rozwojowi w szkole.

Tematyka odnosi się do celu 2. – dyrektor planuje, organizuje i dokonuje ewaluacji (z nauczycielami) działań prorozwojowych w szkole.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Warsztaty dotyczące roli dyrektora na kolejnych etapach działań służących rozwojowi szkoły oraz niezbędnych do tego kompetencji (prowadzony przez eksperta z uczelni lub ODN).

1. Planowanie i realizacja działań służących rozwojowi.
2. Nadzór nad wrażaniem nowych rozwiązań i stosowaniem w praktyce wiedzy i umiejętności nabytych w procesie wspomagania.
3. Zasady organizowania pracy zespołowej w szkole z zastosowaniem strategii ukierunkowanej na współdziałanie.
4. Współpraca z partnerami zewnętrznymi.
5. Ewaluacja działań: narzędzia ewaluacyjne, formułowanie wniosków i rekomendacji.

Ustalenie zadań do realizacji między spotkaniami.

Potrzebne materiały, pomoce

Flipchart, pisaki, karty pracy dla uczestników, instrukcje dla grup

między spotkaniami

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Opis przebiegu (działania, zadania)

Jak zaplanować rozwój szkoły?

Samokształcenie:

• różne sposoby planowania,
• rodzaje planów itp.

Jak zaplanować rozwój szkoły?

Wspólna praca na platformie: zamieszczenie materiałów na platformie — przykładowe plany działań służących rozwojowi szkoły, tworzone w szkołach uczestników sieci; wymiana doświadczeń w zakresie ich tworzenia.

Potrzeby rozwojowe nauczycieli

Praca samodzielna: przeprowadzenie działań w szkole (rozpoznanie problemów i potrzeb rozwojowych nauczycieli, zob. bibliografia do spotkania 3.).

Bibliografia

• Bednarek K., (2014), Pogłębiona diagnoza potrzeb rozwojowych, „Dyrektor Szkoły”, nr 5, s. 72–74.
• Elsner D., (2001), Jak planować rozwój placówki oświatowej?, BTiW MENTOR.
• Filipowicz G., (2008), Rozwój organizacji poprzez rozwój efektywności pracowników, Kraków: Wolters Kluwer.
• Kordziński J., (2013), Zarządzanie rozwojem szkoły, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Leigh D., (1997), Praktyczne metody pracy zespołowej, Warszawa: Wydawnictwo MEN.
• Mizerek H., (b.r.), Ewaluacja w szkole. Od czego zacząć? [online].
• Osińska M., (b.r.), Praca zespołowa w szkole, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji [online].
• Tołwińska-Królikowska E. (red.), (2010), Autoewaluacja w szkole, Warszawa: ORE.
• Wlazło S., (b.r.), Działania zespołowe nauczycieli i kształtowanie kompetencji uczniów w działaniu zespołowym [online].
• Wszechnica Uniwersytetu Jagiellońskiego, (2011), Raport z pilotażowej diagnozy potrzeb rozwojowych szkół, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji [online].

Przydatne linki

• ore.edu.pl
• nadzorpedagogiczny.edu.pl
• npseo.pl
• pl

Uwagi

Kluczowy warsztat dotyczy roli dyrektora na kolejnych etapach rozwoju szkoły (pominięto tylko diagnozę – była na poprzednim warsztacie). Nabyte umiejętności będą wykorzystywane przez dyrektorów w całym procesie rozwoju szkoły i na różnych etapach pracy sieci.

Spotkanie 3.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Narzędzia coachingowe w pracy dyrektora.

Tematyka odnosi się do celu 3. – dyrektor inspiruje i motywuje nauczycieli do wypracowywania i implementacji nowych rozwiązań.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Dyskusja dotycząca problemów i potrzeb rozwojowych nauczycieli (nawiązanie do zadania wykonywanego między spotkaniami).

Warsztaty dotyczące wykorzystania narzędzi coachingowych do rozwiązywania zdiagnozowanych problemów i zaspokajania rozpoznanych potrzeb rozwojowych nauczycieli (prowadzony przez eksperta z uczelni lub ODN).

1. Istota coachingu.
2. Dyrektor w roli coacha – podstawowe umiejętności.
3. Przegląd wybranych narzędzi coachingowych oraz ich dobór do zdiagnozowanych problemów i rozpoznanych potrzeb nauczycieli.

Ustalenie zadań do realizacji między spotkaniami.

Potrzebne materiały, pomoce

Flipchart, pisaki, karty pracy dla uczestników, instrukcje dla grup

między spotkaniami

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Opis przebiegu (działania, zadania)

Dyrektor w roli coacha

Praca samodzielna – przeprowadzenie działań w szkole (wdrożenie działań wspierających nauczycieli z wykorzystaniem adekwatnych narzędzi, dobranych do ich problemów i potrzeb).

Wady i zalety zastosowania narzędzi coachingowych w procesie wspierania nauczycieli w rozwoju

Wspólna praca na platformie – współredagowanie wniosków z wdrożenia działań z wykorzystaniem wybranych narzędzi coachingowych, zamieszczenie materiałów na platformie.

Wpływ dyrektora coacha na rozwój nauczycieli i szkoły

Dyskusja na platformie

Sposoby skutecznego motywowania pracowników do rozwoju

Samokształcenie – finansowe i pozafinansowe sposoby motywowania nauczycieli.

Dobre praktyki w zakresie motywowania nauczycieli

Uwagi: Tematyka odnosi się do celów –

3. Dyrektor inspiruje i motywuje nauczycieli do wypracowywania i implementacji nowych rozwiązań.
4. Dyrektor współpracuje z zewnętrznym konsultantem odpowiedzialnym za wspomaganie, ekspertami i partnerami zewnętrznymi na różnych etapach procesu rozwoju szkoły.

Wspólna praca na platformie – wymiana doświadczeń, zamieszczenie przykładów dobrych praktyk w zakresie motywowania, dyskusja.

Bibliografia

• Bennewicz M., (2011), Coaching i mentoring w praktyce, Warszawa: Burda Publishing Polska.
• Bennewicz M., (2013), Coaching, czyli restauracja osobowości, Warszawa: Gruner + Jahr Polska.
• Brzeziński M., (2013), Głaskologia, Warszawa: Instytut Kreowania Skuteczności.
• Coaching i mentoring: jak rozwijać największe talenty i osiągać lepsze wyniki, (2006), Warszawa: MT Biznes.
• Grzymkowska A., (b.r.), Coaching w pracy z zespołami nauczycielskimi, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji [online].
• Hargrove R., (2006), Mistrzowski coaching, Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
• Kordziński J., (2013), Nauczyciel, trener, coach, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Krysa W., Kupaj L., (2014), Kompetencje coachingowe nauczycieli, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Parsloe E., (1998), Coaching i mentoring, Warszawa: Petit.
• Rogala-Marciniak S., Marciniak Ł., (2012), Zbiór narzędzi wspierania rozwoju, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Rogers J., (2010), Coaching. Podstawy umiejętności, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Sidor-Rządkowska M., (2012), Teoria, praktyka, studia przypadków, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Stoltzfus T., (2012), Sztuka zadawania pytań w coachingu, Warszawa: Aetos Media.
• Thorpe S., Clifford J., (2007), Podręcznik coachingu, Poznań: Wydawnictwo Rebis.

Przydatne linki

• http://coaching.focus.pl/
• swiatcoachingu.pl
• zmiananadobre.pl
• ore.edu.pl

Spotkanie 4.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Kierowanie zmianą.

Tematyka odnosi się do celu 4. – dyrektor współpracuje z zewnętrznym konsultantem odpowiedzialnym za wspomaganie, ekspertami i partnerami zewnętrznymi na różnych etapach procesu rozwoju szkoły.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Dyskusja dotycząca motywowania nauczycieli (nawiązanie do zadań wykonywanych między spotkaniami).

Warsztaty dotyczące kierowania zmianą (prowadzone przez eksperta z uczelni lub ODN).

1. Prawidłowości i uwarunkowania procesu zmiany.
2. Ludzie wobec zmiany:
3. źródła i formy oporu wobec zmiany,
4. sposoby przezwyciężania oporu.
5. Strategie wprowadzania zmiany.
6. Dyrektor „agentem zmiany” w szkole.
7. Ewaluacja w procesie zmiany.

Ustalenie zadań do realizacji między spotkaniami.

Dyskusja na temat motywowania nauczycieli (nawiązanie do zadań wykonywanych między spotkaniami).

Potrzebne materiały, pomoce

Flipchart, pisaki, karty pracy dla uczestników, instrukcje dla grup

między spotkaniami

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Opis przebiegu (działania, zadania)

Dyrektor w roli osoby inspirującej i motywującej oraz promującej kreatywność nauczycieli

Wspólna praca na platformie – wymiana doświadczeń,

wypracowanie katalogu pomysłów na prorozwojowe działania dyrektora.

Nadzór dyrektora nad wdrażaniem przez nauczycieli nowych umiejętności nabytych w ramach doskonalenia

Działania w szkole:

• kontrola planów dydaktycznych, dokumentacji awansowej pod kątem stosowania w praktyce umiejętności nabytych w ramach doskonalenia oraz wypracowanych wspólnie nowych rozwiązań;
• obserwacja zajęć i spotkań zespołów przedmiotowych pod kątem wdrażania nowych umiejętności oraz wypracowanych wspólnie nowych rozwiązań;
• udzielanie informacji zwrotnej.

Dobre praktyki w zakresie nadzoru nad wdrażaniem nowych rozwiązań

Wspólna praca na platformie – wymiana doświadczeń, zamieszczenie przykładów, dyskusja.

Dyrektor a zewnętrzny konsultant odpowiedzialny za wspomaganie

Wspólna praca na platformie – wymiana doświadczeń w zakresie współpracy między zewnętrznym konsultantem odpowiedzialnym za wspomaganie a dyrektorem (np. przykłady prezentowane przez dyrektorów, którzy uczestniczą w pilotażu), zamieszczenie materiałów na platformie, dyskusja.

Współpraca szkoły z partnerami zewnętrznymi

Działania w szkole:

• zebranie rady pedagogicznej i przeprowadzenie ewaluacji działań szkoły w zakresie współpracy z partnerami zewnętrznymi (jakie zdiagnozowane problemy były rozwiązywane z pomocą partnerów zewnętrznych, z jakimi efektami);
• wypracowanie wniosków i rekomendacji.

Ewaluacja działań służących rozwojowi szkoły

Działania w szkole (wykorzystanie poznanych narzędzi i umiejętności nabytych na warsztacie 2):

• przeprowadzenie ewaluacji działań służących rozwojowi w szkole,
• opracowanie wyników,
• opracowanie wniosków i rekomendacji.

Uwagi: Można połączyć z poprzednim działaniem (na jednym zebraniu rady).

Dobre praktyki w zakresie ewaluacji działań służących rozwojowi szkoły

Uwagi: Tematyka odnosi się do celów –

2. Dyrektor planuje, organizuje i dokonuje ewaluacji (z nauczycielami) działań prorozwojowych w szkole.
3. Dyrektor współpracuje z zewnętrznym konsultantem odpowiedzialnym za wspomaganie, ekspertami i partnerami zewnętrznymi na różnych etapach procesu rozwoju szkoły.

Wspólna praca na platformie – wymiana doświadczeń z działań ewaluacyjnych, zmieszczenie przykładów dobrych praktyk w zakresie ewaluacji, dyskusja.

Bibliografia

• Bridges W., (2008), Zarządzanie zmianami. Jak maksymalnie skorzystać na procesach przejściowych, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Elsner D., (2005), Kierowanie zmianą w szkole: nowy sposób myślenia i działania, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Elsner D., (2004), Refleksje na temat kierowania zmianą, „Dyrektor Szkoły” nr 11, s. 24–25.
• Kazimierska I., (b.r.), Aspekty praktycznego wykorzystania czynników wpływających na motywację wewnętrzna nauczycieli w pracy zespołowej, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji [online].
• Maksymowska E., (b.r.), O czym warto pamiętać, wprowadzając znaczącą zmianę w zarządzanej placówce?, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji [online].
• Mazurkiewicz G. (red.), (2012), Przywództwo i zmiana w edukacji. Ewaluacja jako mechanizm doskonalenia, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Przydatne linki

• ore.edu.pl
• nadzorpedagogiczny.edu.pl
• npseo.pl

Spotkanie 5.

Spotkanie stacjonarne

Tematyka (wynikająca z planu działań)

Partnerstwo dla rozwoju, czyli rola zewnętrznych podmiotów na różnych etapach procesu rozwojowego szkoły.

Tematyka odnosi się do celu 2. – dyrektor planuje, organizuje i dokonuje ewaluacji (z nauczycielami) działań prorozwojowych w szkole.

Opis przebiegu (działania, zadania)

Dyskusja dotycząca ewaluacji działań w szkołach (nawiązanie do zadań wykonywanych między spotkaniami).

Panel dyskusyjny lub seminarium z udziałem ekspertów zewnętrznych (SORE, animatorzy, przedstawiciele poradni, biblioteki pedagogicznej, ODN itp.).

1. Rola podmiotów zewnętrznych w procesie rozwoju szkoły.
2. Różne obszary i formy współpracy.
3. Przykłady dobrej praktyki w zakresie wspólnego rozwiązywania zdiagnozowanych problemów i zaspokajania potrzeb rozwojowych szkoły z udziałem partnerów zewnętrznych.

Warsztat – wypracowanie przykładowego zbioru zasad współpracy między dyrektorem a zewnętrznym konsultantem i zamieszczenie go na platformie.

Podsumowanie pracy sieci:

• ewaluacja (badanie ankietowe),
• sformułowanie wniosków i rekomendacji.

Potrzebne materiały, pomoce

Flipchart, pisaki, karty pracy dla uczestników, instrukcje dla grup, kserokopie kwestionariusza ankiety ewaluacyjnej

Bibliografia

• Budzik M., (2013), Zarządzanie wsparciem, Tarnów [online].
• Kazimierska I., Lachowicz. I., Piotrowska L., (b.r.), Współpraca SORE z dyrektorem, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji [online].
• Nowe formy wspomagania szkół. Koordynator sieci. System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół, (2012), Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Nowe formy wspomagania szkół. SORE. System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół, (2012), Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Nowe formy wspomagania szkół. Dyrektor. System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół, (2012), Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Przydatne linki

• ore.edu.pl
• nadzorpedagogiczny.edu.pl
• doskonaleniewsieci.pl