W wielu szkołach zostaliśmy zaskoczeni obowiązkiem realizacji podstawy programowej poprzez e-nauczania. Nasze przygotowanie merytoryczno – metodologiczne do prowadzenia zajęć jest zapewne zróżnicowane, Odrębną sprawą jest jakość i możliwości posiadanego sprzętu oraz nasze umiejętności w zakresie jego obsługi.

Nie zapominajmy, że  w centrum zainteresowań e- nauczania jest uczeń i jego rodzice.

Czy zwłaszcza w odniesieniu do uczniów, wiemy:

• jakie ma on możliwości sprzętowe i techniczne ?
• czy posiada odpowiednie kompetencje obsługi sprzętu TI (wyniki PISA nie do końca to potwierdzają)?
• jak radzą sobie z izolacją ?
• co spędza im sen z powiek ?
• czy nie mają
• pytań/dylematów związanych z terminami i organizacją  egzaminu po klasie ósmej, egzaminu maturalnego czy też egzaminów zawodowych ?
• jakie maja przekonania/ co myślą o możliwościach e- kształcenia praktycznego, realizacji praktyki w szkołach zawodowych, które są warunkiem klasyfikacji i promocji?

Pamiętajmy, że wiele zadań związanych z nauczaniem w domu przejmują rodzice.

Czy  w odniesieniu do rodziców ucznia wiemy?

• czy są zdrowi?
• jakie mają umiejętności w zakresie TI ?
• czy są w swoich domach?
• ile czasu dziennie mogą przeznaczyć na pomoc dzieciom?
• jakie mają umiejętności i jaką wiedzę merytoryczną z poszczególnych przedmiotów ?
• jak się z nimi kontaktować ?
• jak przekazywać im informacje?

Czy wiemy, co nam jako nauczycielom zgodnie z prawem wolno, a co nie ? Jakie programy, aplikacje i z jakich stron możemy korzystać legalnie ? Na jakie programy/aplikacje  powinniśmy mieć licencje? Kiedy i do czego potrzebna jest zgoda rodziców ? Jak i jakie dane osobowe możemy przetwarzać ? (Mogę jedynie podpowiedzieć, aby szukać odpowiedzi na część wątpliwości na stronie www.uodo.gov.pl.)

Może warto, przystępując do e-nauczania postawić na interdyscyplinarność, która jest jednym z czynników rozwoju. Interdyscyplinarność możemy zapewnić poprzez wspólne działania.  W obecnej sytuacji nabiera znaczenia funkcjonowanie sieci nauczycieli zespołu oddziałowego, która może i powinna być naszym wsparciem.

Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, jakie powinny być wspólne obszary zainteresowań uczestników sieci ?

Propozycji jest kilka np.

• ustalenie kontraktu, który uzyska konsensus członków sieci;
• ustalenie kontraktu w zakresie e-nauczania;
• poszukiwanie/omówienie metod wspierania uczniów, rodziców i pozostałych nauczycieli;
• diagnozowanie potrzeb uczniów i oczekiwań oraz możliwości rodziców;
• wspólna wymiana doświadczeń i informacji;
• wspólne podejmowanie działań;
• szukanie odpowiedzi na pytanie po co ?
• ustalenie celów;
• planowanie działań/zadań;
• ustalenie harmonogramu prac;
• weryfikacja przygotowanych przez nauczycieli scenariuszy zajęć,
• metody/zasady informacji zwrotnej uczestnikom sieci, w tym dotyczące przygotowanych materiałów;
• ocena ilość zadawanej pracy domowej przez wszystkich nauczycieli;
• wskazywanie przykładów dobrych praktyk;
• poszukiwanie atrakcyjnych, interesujących zdań do realizacji w ramach e-nauczania;
• ustalenie zasad kontaktów z rodzicami i uczniami;
• metody monitorowania i autoewaluacji własnych działań;
• analizowanie pozyskanych informacji i formułowanie wniosków oraz rekomendacji.
• wdrażanie zmian.

Oczywiście z zaproponowanych obszarów powinniśmy skupić się na dwóch- trzech w ocenie zespołu najważniejszych. Jednak w obecnej sytuacji, w przypadku większości nauczycieli   przechodzimy błyskawiczny, eksperymentalny kurs e-nauczania i może się okazać, że pozostałe obszary nie są do pominięcia, czy pozostawienia „na później” .

To jedynie uczestnicy sieci mogą odpowiedzieć na pytanie, Na ile wnikliwie  wchodzić w pozostałe tematy?

Kolejnym ważnym elementem jest samokształcenie i e-doskonalenie nauczycieli.

Proponuję w tym zakresie następujące przykładowe obszary:

• doskonalenie umiejętności w zakresie kompetencji miękkich;
• udzielanie/prowadzenia e- pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
• prowadzenie diagnozy potrzeb i oczekiwań (uczniów, rodziców i nauczycieli) z wykorzystaniem TI;
• metody prowadzenia „e-autoewaluacji” realizowanych zadań/działań;
• obsługa sprzętu TI, w tym obsługa programów i aplikacji;
• wiedza z zakresu praw autorskich i ochrony danych;
• zasady udzielania uczniom informacji zwrotnej;
• zasady/metody ocenienia kształcenia na odległość;
• zasady komunikacji z wykorzystaniem TI;

Może warto przy okazji pamiętać o tym, że:

• jeżeli, prawdą jest że w bibliotece można odnaleźć informacje sześć razy szybciej, to może należy ilość zadawanej  pracy domowej podzielić  przez sześć?
• ważnym elementem naszych działań związanych z e-nauczaniem jest analiza i wykorzystanie informacji z badań prof. Johna Hattiego dotyczące:

1) czynników warunkujących lepsze wyniki w nauce;

2)  celowości i zasadności zadawania pracy domowej. 

Moje refleksje

1. Nagrania telewizyjne czy internetowe realizują przeważnie profesjonaliści, całe zespoły przygotowanych ludzi ze wsparciem merytorycznym licznych konsultantów, a w nagraniu uczestniczą przygotowani do swojej pracy aktorzy.
2. „Kamera” rządzi się swoimi prawami. Czy potrafimy przygotować, zrealizować i zamieścić w Internecie swoje nagranie ?
3. „Jak nas widzą tak nas piszą”, a raz zmieszczony materiał w Internecie zostaje na wieki.