Czy od samego  mierzenia, efektywność pracy wzrasta?

W ciągu całej edukacji szkolnej uczeń pisze tysiące sprawdzianów, klasówek czy testów. W wyniku ww. działań każda szkoła dysponuje tomami danych na temat wyników czy też efektów nauczania swoich uczniów. Zatem to ocenianie powinno mieć szczególne miejsce w procesie edukacji.

Refleksja nad powyższą informacją prowokuje do stawiania pytań:

1. Co się z tymi danymi dzieje dalej ?
2. Ilu nauczycieli dokonuje analizy przeprowadzanych sprawdzianów i na czym ta analiza polega lub do czego się ogranicza?
3. W ilu przypadkach analizujemy je zespołowo ?
4. Jakie mamy kompetencje do właściwego wyciągania wniosków i stawiania hipotez oraz ich weryfikowania ?
5. Czy analiza wyników jest procesem zaplanowanym z ścisłe przyjętymi/zaprogramowanymi procedurami?
6. Czy wymieniamy się informacjami z analizy tych wyników na zespołach oddziałowych a może lokalnie miedzy szkołami?
7. W jaki sposób otrzymane wyniki wpływają na podejmowane działania w planowania pracy, a tym w szczególności w zakresie interdyscyplinarności ?
8. W jakim zakresie szkolne plany nauczania pozwalają na modyfikacje działań w przypadku chęci wykorzystania wyników do poprawy naszej pracy ?
9. W jaki sposób wyniki kartkówek maja przełożenie na realizacje podstawy programowej i układ, zawartość szkolnych programów?
10. W jaki sposób analiza wyników wpływa na wspieranie/rozwój konkretnego ucznia?

Podobnie wygląda sytuacja z wynikami egzaminów zewnętrznych:

1. Kto, do czego i jak wykorzystuje te wyniki?
2. W ilu przypadkach wyniki egzaminów zewnętrznych wpłynęły na zmiany systemowe w oświacie zwłaszcza np. szkolne plany nauczania, podstawy programowe, organizacja pracy szkoły itd.

Ocenianie jest zatem procesem złożonym, zapewne zastanawiamy się:

1. Czy mamy oceniać, czy doceniać ?
2. Czy ważniejszą sprawą jest zbadanie /zdiagnozowanie/ dowiedzenie się o potrzebach w zakresie edukacji naszych uczniów ?
3. W jakiej sytuacji zastąpić ocenienie informacja zwrotną ?

Odpowiedzi są złożone, zapewne każdy ma rację, ale nie o racje chodzi, tylko o rozwój młodych ludzi. Nie załatwią  tego oceny wyrażone cyfrą.

Jestem przekonany, że bez dyskusji szeroko decydentów oświatowych z środowiskiem nie wprowadzimy , żadnej zmiany na lepsze.

Ogromne też zadanie stoi przed osobami sprawującymi nadzór pedagogiczny, w zakresie  wspierania nauczycieli w analizowaniu wyników sprawdzianów, klasówek, kartkówek. Zauważam, że ten temat jest często  pomijany przy tematyce doskonaleniu nauczycieli.

Zatem warto aby każdy nauczyciel, przed przystąpieniem do oceniania zastanowił się:

1. Po co stosuję daną formę oceniania ?
2. Jak sprawdzę zakładane efekty?
3. Co będę w tym zakresie robił ?

Być może odpowiedzi staną się zaczątkiem nowej jakości. Proponuję również  (na początek) opracowanie szkolnej strategii oceniania, w której spróbujemy odnieść się do części wyżej zadanych pytań, a może zadamy inne – swoje - bardziej wnikliwe/pogłębione wynikające z specyfiki środowiska czy szkoły.

Liczę też, że zapewnienie transparentności i przejrzystości oceniania oraz zmiana paradygmatu oceniania z „ocen” na „dowiedzenie się/wskazanie” potrzeb w zakresie edukacji,  da lepsze, bardziej  wymierne efekty, ku zadowoleniu wszystkich.